Pilot project

Het Pilot project BlueAssist

Waarom een pilot?

BlueAssist start, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, als proefproject in de gemeenten Barneveld en Ede.
Vanwaar deze pilot? Omdat veel mensen met een communicatiebeperking uit veiligheidsaspecten zijn aangewezen op vervoer van deur tot deur. Bijvoorbeeld vanwege het niet kunnen aanleren van zelfstandig reizen met het openbaar vervoer.
 Zo is het OV – door technologische ontwikkelingen – lastiger en veeleisender geworden. Reizigers moeten tegenwoordig kunnen omgaan met de OV-chipkaart, de kaartautomaat en de dynamische, digitale informatieborden. En kun je daar met een mentale functiebeperking al mee omgaan, dan gaat het vaak mis als je reis plotseling verandert. Algemene reis-apps blijken gewoon te ingewikkeld. En gewoon een vraag stellen is voor deze mensen – die moeilijk begrepen worden – ook niet gemakkelijk.

BlueAssist: maatschappelijk nut en noodzaak

Reisbarrières sluiten mensen met een verstandelijke beperking, beginnende dementie of een taalbarrière vaak uit van openbaar vervoer. En daarmee tegelijkertijd van normaal maatschappelijk verkeer. Want deze mensen maken doorgaans noodgedwongen gebruik van faciliteiten als leerlingenvervoer, WMO-vervoer of Valys. En worden vaak – al even noodgedwongen – begeleid door een mantelzorger, professional of vrijwilliger. Dit beperkt hen in hun bewegingsvrijheid, autonomie en sociale contacten. Daarnaast zijn met dit type vervoer hoge kosten gemoeid die door bezuinigingen niet meer op te brengen zijn. Het reizen van de doelgroep met het openbaar vervoer maakt interactie tussen groepen mogelijk die normaal gesproken nauwelijks met elkaar in contact komen. Dit bevordert de sociale cohesie in de maatschappij. Het zelfstandig kunnen reizen met behulp van BlueAssist geeft meer bewegingsvrijheid en keuzevrijheid voor wat betreft het zich begeven in openbare ruimtes. Dit bevordert de eigen regie en de maatschappelijke participatie van deze mensen. De verwachting is dat bij een succesvolle implementatie ook de overgang van doelgroepenvervoer naar het openbaar vervoer wordt bevorderd.

Meerdere doelen

De pilot dient meerdere doelen: het hoofddoel is te onderzoeken of BlueAssist een oplossing kan bieden om de maatschappelijke participatie van mensen met een communicatieve beperking te vergroten op het gebied van zelfstandig reizen. Allereerst door te onderzoeken of mensen met een communicatieve beperking hiertoe bereid zijn. Ook wordt gekeken onder welke voorwaarden met BlueAssist reizen en of de BlueAssist hulpmiddelen effectief zijn. Daarnaast wordt met de pilot onderzocht of de samenleving bereid is mensen met dit type hulpvragen te helpen. Tenslotte onderzoeken we met de pilot het effect op de maatschappelijke kosten en baten.

Het concept

BlueAssist is zowel een technologische als een sociale innovatie. Het concept richt zich op de cognitieve toegankelijkheid van het openbaar vervoer. Het is een hulpmiddel voor doelgroepen die moeite hebben om zelfstandig te reizen. BlueAssist vertrekt vanuit de mogelijkheden van het individu en bouwt hierop verder om de betrokkene te versterken. Daarmee vormt BlueAssist een aanvulling op de maatregelen die zijn genomen in het kader van de fysieke toegankelijkheid van het openbaar vervoer als onderdeel van een integrale toegankelijkheid. Medereizigers helpen mensen met een simpele hulpvraag op weg tijdens hun reis. Door medeburgers te benutten wordt gebruik gemaakt van beschikbaar sociaal kapitaal. Blue Assist is simpel en lijkt hierdoor goed uit te rollen.

Onderzoek

Tijdens de pilot zal door middel van een maatschappelijke business case worden onderzocht welke maatschappelijke waarde voor welke stakeholder wordt bereikt. Door het inzichtelijk maken van deze maatschappelijke waardepropositie wordt inzicht verkregen in welke stakeholder logischerwijze verantwoordelijkheid neemt ten aanzien van de onderhoudskosten van BlueAssist. Dit, ten behoeve van het continuïteitsvraagstuk. Het onderzoek vindt plaats in samenwerking met alle samenwerkende partijen. Het wordt uitgevoerd door de projectorganisatie waarin deze expertise aanwezig is.

Onderbouwing vanuit beleid

In Nederland zijn verschillende invalshoeken voor de toepassing van de BlueAssist benadering.
• Wmo
De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning per 2015 is gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van alle burgers. Dit betreft o.a.:
– lokaal verplaatsen per vervoermiddel
– het hebben van sociale contacten
Hierbij wordt gezocht naar meer ondersteuning vanuit de samenleving (o.a. mantelzorg) en minder professionele inzet.

• VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking (ratificatie verwacht in 2015)
– Artikel 8 Bevorderen van bewustwording
– Artikel 9 Toegankelijkheid
– Artikel 19 Zelfstandig wonen en deel uitmaken van de maatschappij
– Artikel 26 Integratie en participatie

• Inclusie
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) streeft naar een inclusieve samenleving zodat mensen met een beperking op alle levensgebieden volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving. Door inclusieve beleidsvorming wil de VNG belemmeringen in beeld brengen en knelpunten aanpakken.

Organisatie

Imthorn Sociale Innovatie uit Ede voert dit project uit.
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is hoofdopdrachtgever en de gemeenten Barneveld en Ede zijn mede-opdrachtgevers.